مادران چشم انتظار قصه ناتمام قفسه های خالی شیرخشک
به گزارش حیوان خانگی بگیر، بحران کمبود شیرخشک در کشور ادامه دارد. باوجود افزایش تولید، مشکلاتی چون تأخیر در پرداخت یارانه ها و مصرف غیرمنطقی، دسترسی خانواده ها را محدود کرده است.
خبرگزاری مهر - گروه سلامت: چشم های زن جوان از بی خوابی و نگرانی سرخ شده است. نوزادش روی دست هایش بی قراری می کند و او از داروخانه ای به داروخانه دیگر می رود، به امید پیدا کردن یک قوطی شیرخشک. «می گویند نداریم… سهمیه تمام شده…» با صدایی خسته این جملات را زیر لب زمزمه می کند و بار دیگر راهی می شود. این روایت تلخ، اینروزها به بخشی از زندگی هزاران خانواده ایرانی تبدیل شده؛ خانواده هایی که برای دسترسی به ابتدایی ترین نیاز نوزادانشان، به داروخانه ها پناه می برند و هر بار با دستان خالی بازمی گردند. صدای اعتراض از بهارستان بحران کمبود شیرخشک تنها به داروخانه ها محدود نمانده و صدای اعتراض از مجلس شورای اسلامی را هم درآورده است. سلمان اسحاقی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، در اظهاراتی تند، از عملکرد دولت در زمینه تأمین شیرخشک بشدت انتقاد نمود. او اظهار داشت: «با وجود قوانین مصوب برای پشتیبانی از خانواده ها، تأمین این کالای حیاتی در پایین ترین اولویت های دولت قرار گرفته است. کیفیت شیر خشک های تولید داخلی هم قابل قبول نیست و متاسفانه رانت های حمایتی جای سیاستهای کارآمد را گرفته اند.» اسحاقی اخطار داد که در صورت ادامه بحران، مجلس ناچار خواهد بود از ابزارهای نظارتی شدیدتر همچون تذکر، سوال و حتی استیضاح استفاده نماید. او اظهار امیدواری کرد که کار به استیضاح نکشد، اما تاکید کرد مردم باید پاسخ روشن بگیرند. پشت پرده بحران؛ زنجیره ای از مشکلات اما ریشه این بحران کجاست؟ بررسی های میدانی و اظهارات مسؤلان نشان میدهد چند عامل همزمان دست به دست هم داده اند: مشکلات نقدینگی کارخانه های تولیدکننده نخستین دلیل اصلی است. این کارخانه ها به سبب عدم دریافت بموقع مطالبات از دولت، با بحران مالی مواجه گشته اند و ناچارند محصولات خویش را تنها به شکل نقدی به داروخانه ها عرضه کنند؛ این مسئله سبب اختلال در روند توزیع و کاهش موجودی داروخانه ها شده است. از طرف دیگر، تأخیر در پرداخت یارانه شیرخشک توسط سازمان برنامه و بودجه، فشار مضاعفی به این زنجیره وارد کرده است. مطابق قانون باید اختلاف قیمت شیرخشک ماهانه پرداخت گردد اما حالا سه ماه است که این پرداخت ها عقب افتاده اند. مساله سوم، که کمتر به آن توجه شده، مصرف غیرمنطقی شیرخشک در کشور است. با وجود کاهش میزان موالید، مصرف شیرخشک روند افزایشی داشته که این تناقض، زنگ خطری جدی برای سیستم سلامت و سیاستهای جمعیتی کشور شمرده می شود. روایت سازمان غذا و دارو؛ وقتی تولید هم کافی نیست سجاد اسماعیلی، معاون برنامه ریزی اداره کل فرآورده های طبیعی، مکمل و شیرخشک سازمان غذا و دارو، در یادداشتی تفصیلی به ابعاد پنهان این بحران پرداخت. او نوشت: «در سال ۱۴۰۰ تعداد موالید ۱ میلیون و ۱۱۶ هزار نفر بود و در سال ۱۴۰۳ این رقم به کمتر از یک میلیون نفر رسید، اما تولید شیرخشک از ۵۴ میلیون قوطی به ۷۲ میلیون قوطی افزوده شد.» به قول او، مصرف شیرخشک در کشور فراتر از روند طبیعی رشد کرده و حتی با این حجم تولید هم نمی توان نیاز موجود را پاسخ داد. اسماعیلی از افزایش بی رویه تخصیص ارز ترجیحی به شیرخشک امسال اطلاع داد و اظهار داشت: «میزان ارز ترجیحی برای تولید شیرخشک در سال ۱۴۰۲ حدود ۵۴ میلیون دلار بود، اما در سال ۱۴۰۳ به ۱۱۵ میلیون دلار رسید.» او این روند را نگران کننده دانست و اخطار داد: «با ادامه این وضعیت، حتی تولید ۱۰۰ میلیون قوطی شیرخشک هم پاسخگوی نیاز نخواهد بود.» نقد سیاستهای حمایتی؛ انگیزه ای برای قاچاق معکوس یکی از نکات قابل تأمل در صحبت های معاون سازمان غذا و دارو، نحوه تخصیص و توزیع یارانه شیرخشک بود. هم اکنون هر کودک زیر دو سال می تواند ماهانه ۲۰ قوطی شیرخشک با قیمت یارانه ای دریافت کند. قیمت هر قوطی شیرخشک به سبب استفاده از ارز ۲۸۵۰۰ تومانی، حدود ۱۷۰ هزار تومان است و اگر مشمول یارانه بیمه ای شود، قیمت آن تا حدود ۱۳۰ هزار تومان کاهش پیدا می کند. این اختلاف قیمت شدید با نرخ جهانی سبب شده انگیزه برای قاچاق معکوس شیرخشک افزایش یابد و بخشی از محصولات از بازار داخلی به کشورهای منطقه نشت کند؛ پدیده ای که در نهایت فشار کمبود را بر خانواده های ایرانی بیشتر می کند. اقداماتی که شروع شده؛ آیا کافی خواهد بود؟ بعد از انتقادهای گسترده، وزارت بهداشت اقداماتی را برای کنترل بحران شروع کرد. بر مبنای توافقات صورت گرفته میان سازمان غذا و دارو و انجمن های تولیدکننده شیرخشک: مدت زمان بازپرداخت مطالبات داروخانه ها به شرکتهای پخش به ۹۰ روز بالا رفته و همینطور بازپرداخت شرکتهای پخش به کارخانه های تولیدکننده هم به ۹۰ روز تغییر کرده است. وزیر بهداشت هم در نامه ای رسمی از سازمان برنامه و بودجه خواسته که پرداخت یارانه شیرخشک طبق قانون، به شکل ماهانه صورت گیرد. این اقدامات در کوتاه مدت می تواند بخشی از مشکلات نقدینگی زنجیره تأمین را کم کند، اما برای حل ریشه ای بحران، تدابیر گسترده تری ضروری است. راهکارهای بلندمدت؛ مدیریت مصرف و حمایت هدفمند باتوجه به وضع موجود، کارشناسان بر چند راهکار اساسی برای عبور از بحران تاکید دارند: ۱. ترویج تغذیه با شیر مادر: فرهنگ سازی گسترده در رابطه با مزایای تغذیه نوزادان با شیر مادر باید در اولویت برنامه های وزارت بهداشت، ستاد ملی جمعیت و رسانه های رسمی قرار گیرد. ۲. مدیریت هوشمند مصرف شیرخشک: اتصال سامانه های بهداشتی به سامانه تیتک و شناسایی مصرف کنندگان واقعی، می تواند مانع سوءاستفاده از یارانه های دولتی شود. ۳. اصلاح سهمیه بندی ماهانه شیرخشک: بازبینی در میزان سهمیه اختصاص یافته به هر گروه سنی (نوزادان ۰ تا ۶ ماه، ۶ تا ۱۲ ماه و بالای یک سال) بر مبنای نیازهای واقعی تغذیه ای. ۴. کنترل قاچاق معکوس: نظارت دقیق تر بر توزیع و فروش شیرخشک با هدف ممانعت از خروج غیرقانونی آن به کشورهای همسایه. چشم انتظار تدبیر تا آن زمان که این راهکار ها به شکل جدی و همه‌جانبه اجرا نشود، صحنه هایی مثل صف های طولانی در داروخانه ها و قفسه های خالی شیرخشک تکرار خواهد شد. مادران همچنان نگران، کودکان بی قرار و نهادهای مسئول در مقابل مسئولیت خطیر خود خواهند بود. قصه قفسه های خالی و چشم های نگران، باآنکه تکراری شده، اما هنوز پایان خوشی ندارد.
منبع: حیوان خانگی بگیر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب