توجیه وزارت بهداشت در شکست بزرگ ترین برنامه ملی سلامت
حیوان خانگی بگیر: معاون بهداشت وزارت بهداشت، مدعی شده که برنامه پزشکی خانواده در کشور شکست نخورده، چون هنوز شروع نشده است. دقیقا پرسش همین است که چرا پس از 20 سال، هنوز شروع نشده است.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از مهر، برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، یک برنامه موفق در کشورهایی است که آنرا اجرائی کرده اند، بطوریکه با رصد نظام های سلامت در دنیا؛ متوجه این واقعیت می شویم که هر کشوری که برنامه پزشکی خانواده را اجرا کرده است، توانسته در ارائه خدمات سلامت به مردمش، موفق عمل کند و هزینه ها را کم کند.
پزشکی خانواده یک راهبرد جهانی است که برای برطرف نمودن مشکلات حوزه سلامت تعریف شده است که با تبدیل سیستم درمان نگر به یک سیستم سلامت محور، به عدالت در سلامت منجر شود. در حقیقت پزشکی خانواده، در نظر دارد با حاکم کردن نظامی واحد، اقتصاد سلامت را اصلاح نماید و از سردرگمی بیماران و باردیگر کاری های پزشکی بکاهد. در برنامه پزشکی خانواده، سلامت نگری، محور کارهای پزشک تعریف شده و هدف کلی، حفظ و پیشرفت سلامت جامعه و ارائه خدمات سلامتی فارغ از سن، جنس، نژاد، قومیت و…، است.
بر اساس همین الگو بود که ما هم تصمیم گرفتیم برنامه پزشکی خانواده را در کشورمان اجرائی نماییم. بطوریکه استارت برنامه از دهه ۸۰ خورده است، اما پس از گذشت ۲۰ سال، هنوز در فاز آزمایشی برنامه قرار داریم.
در همین حال، روز گذشته و در نخستین هفته سلامت، علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، مدعی شده که «بی انصافی است اگر بگوییم برنامه پزشک خانواده شکست خورده، چون اصلاً هنوز بطور واقعی اجرا نشده که بخواهیم درباره ی موفقیت یا ناکامی آن قضاوت نماییم.»
معاون بهداشت وزارت بهداشت، به نکته روشنی اشاره نموده است، و آن، اجرا نشدن برنامه پزشکی خانواده آن هم پس از گذشت سال ها که این برنامه را در سیاستهای وزارت بهداشت گنجانده ایم، اما هنوز نتوانسته ایم بطور واقعی آنرا اجرا نماییم.
شروع یک برنامه سلامت محور
پیش نویس برنامه «پزشک خانواده و نظام ارجاع» طی سالیان ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳ در وزارت بهداشت تکامل یافت و نسخه غائی آن توسط مرکز گسترش شبکه معاونت سلامت وقت با همکاری واحد کشوری اصلاح سیستم سلامت وزارت بهداشت، بعد از وقوع زلزله فاجعه بار بم، برای ساماندهی سیستم سلامت شهرستان بم در سال ۱۳۸۳ عملیاتی شد و به عنوان پشتوانه علمی و اجرائی پیشنهادات بخش سلامت در لایحه برنامه چهارم توسعه ورود پیدا کرد.
در ماده ۹۰ قانون برنامه چهارم توسعه (۱۳۸۹-۱۳۸۴) تصریح شد «به منظور پیشرفت عدالت توزیعی در دسترسی عادلانه مردم به خدمات بهداشتی و درمانی و درجهت کاهش سهم خانوارهای کم درآمد و لطمه پذیر از هزینه های بهداشتی و درمانی آنها، توزیع منابع و امکانات بهداشتی و درمانی باید به نحوی صورت گیرد که سهم مردم از هزینه های سلامت حداکثر از ۳۰ درصد افزایش نیابد و میزان خانوارهای لطمه پذیر از هزینه های غیرقابل تحمل سلامت به یک درصد کاهش یابد».
بر همین اساس، بند ب و ج ماده ۹۱ قانون برنامه چهارم توسعه، شورای عالی بیمه خدمات درمانی را مکلف می نماید تا پایان برنامه چهارم، تمهیدات لازم جهت استقرار بیمه سلامت با محوریت «پزشکی خانواده و نظام ارجاع» را فراهم نماید و بمنظور تعمیم عدالت در بهره مندی از خدمات بهداشتی درمانی، خدمات بیمه پایه درمانی روستاییان و عشایر، معادل مناطق شهری تعریف و اجرا شود.
بر این اساس در بند الف تبصره ۱۴ قانون بودجه کشور، منابع مالی لازم پیش بینی و برنامه پزشک خانواده و بیمه روستایی از شروع سال ۱۳۸۴ در مناطق روستایی- عشایری و شهرهای کمتر از ۲۰ هزار نفر جمعیت برای دستیابی به پوشش همگانی سلامت اجرا می شود.
برنامه پزشک خانواده شهری در سال ۱۳۸۹، در ۳ استان سیستان و بلوچستان، خوزستان و چهارمحال و بختیاری بر پایه نسخه معروف به ۰۱ پایه گذاری شد، نتایج حاصل از این طرح آزمایشی نیز رسماً منتشر نشد. اجرای آزمایشی طرح پزشک امین سازمان تامین اجتماعی در سال ۱۳۹۰ در گیلان آغاز شد و توقف آن بعد از ۴ ماه به خاطر موازی کاری با برنامه پزشک خانواده و مخالفت وزارت بهداشت بود.
نسخه ۰۲ دستور عمل برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع در مناطق شهری که با مشارکت وزارت بهداشت و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهیه و بعد از تصویب در شورای عالی سلامت و امنیت غذایی از طرف دولت در سال ۱۳۹۱ رونمایی گردید. بااینکه بطور رسمی استقرار نسخه ۰۲ در سه استان فارس، مازندران و سیستان و بلوچستان اعلام گردید و مقدمات اجرای آن در دانشگاه های علوم پزشکی تهران و شهید بهشتی هم برقرار شد لیکن در نهایت تنها دو استان فارس و مازندران، برای اجرای کامل آن پیشگام شدند.
با تغییر وزیر بهداشت در دی ماه ۱۳۹۱، نسخه ۰۲ مجدداً بازبینی شد و ۸ استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، اردبیل، خوزستان، یزد، قزوین و خراسان جنوبی برای اجرای برنامه، مد نظر قرار گرفتند که با پایان دولت دهم این مساله عملیاتی نگردید. بعد از آغاز به کار دولت یازدهم، برمبنای تعهدات رییس جمهور و وزیر بهداشت در برنامه ارائه شده به مجلس شورای اسلامی مبنی برای اجرای راهبرد پزشک خانواده، ارزیابی برنامه پزشک خانواده روستایی و شهری در دستور کار وزارت بهداشت قرار گرفت.
حالا کجا ایستاده ایم
حالا و پس از گذشته دو دهه از استارت برنامه ای به نام پزشکی خانواده و نظام ارجاع در کشور، می بینیم که هنوز در آغاز راه ایستاده ایم و معاون بهداشت وزارت بهداشت دولت چهاردهم، به صراحت اعلام می کند که این برنامه هنوز شروع نشده است. اگر نخواهیم عدم اجرای یک برنامه مهم و ملی در عرصه سلامت را «شکست» تفسیر نماییم، پس چه باید بگوییم. چرا پس از گذشته این همه سال و مصوباتی که در برنامه های توسعه ای کشور برای آن تعریف شده است، هنوز در آغاز راهی هستیم که می دانیم اگر شروعش کرده بودیم، حالا وضع سلامت مردم این نبود که می بینیم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب