به مناسبت روز جهانی شیر؛
آخرین وضعیت هیرمان و ایلدا شیرهای ایرانی
«روز جهانی شیر» سال جاری مصادف با ۱۹ مرداد ماه در حالی در دنیا بزرگداشته می شود که یکی از زیرگونه های آن یعنی شیر ایرانی که زمانی در دشت های کشور زیست می کرد بیشتر از ۸۰ سال است که به دلایلی همچون تخریب زیستگاه و شکار در ایران منقرض شده است و تنها یک جفت شیر نر و ماده ایرانی در یکی از باغ وحش های کشور در شرایط اسارت زندگی می کنند. دامپزشک این باغ وحش می گوید: که هر دو آنها حال خوبی دارند.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، شیر آسیایی با نام علمی «Panthera leo persica» که با نامهای شیر ایرانی، شیر اورآسیایی و شیر هندی هم خوانده می شود زیر گونه ای از شیر است که الان تنها در جنگل «گیر» در هند یافت می شود. این زیرگونه از شیر زمانی از ایتالیا و یونان در ساحل دریای مدیترانه تا شمال شرقی هندوستان شامل ایران و عربستان و آسیای میانه پراکندگی داشت اما شکار بیش از اندازه، آلودگی آب ها و کاهش شدید طعمه های این جانور به نابودی آنها در ایران منجر گردیده است.
هدف از بازگشت شیر ایرانی به کشور چه بود؟
گرچه قبل از پیروزی انقلاب اسلامی، طرح های احیای شیر ایرانی ریخته شد اما دو سال پیش بعد از گذشت ۸۰ سال از انقراض آن در کشور، یک جفت شیر نر و ماده ایرانی با توافق میان باغ وحش ارم و انجمن آبزیگاه و باغ وحش های اروپا به ایران بازگشتند. شیر نر ایرانی به نام «کامران» در اردیبهشت ماه سال ۹۸ از باغ وحش بریستول انگلستان به باغ وحش تهران منتقل و «هیرمان» نامگذاری شد و«ایلدا» - شیر ماده - هم یک ماه پس از دوبلین ایرلند به این باغ وحش منتقل شد.
همزمان با ورود هیرمان به این باغ وحش، سیدمحمدرضا پرهیزکار - مدیر عامل وقت مجموعه ارم سبز - هدف اصلی از کوشش برای بازگرداندن این گونه به کشور را «کمک به ازدیاد نسل این حیوان و آشنا کردن هموطنان با حیات وحش کشور» عنوان کرده بود اما کمتر از یک هفته بعد از این اظهارات، مجید خرازیان مقدم - مدیرکل سابق دفتر حفاظت و مدیریت حیات وحش سازمان حفاظت محیط زیست - هدف از ورود «هیرمان» به کشور را تنها نگهداری در باغ وحش دانست و اظهار داشت که این سازمان برنامه ای برای احیای زیرگونه شیر ایرانی در کشور ندارد.
چند ماه بعد در چنین روزی همزمان با روز جهانی شیر که برای اولین بار این دو شیر ایرانی باغ وحش ارم در کنار یکدیگر قرار گرفتند. ایمان معماریان - دامپزشک وقت این باغ وحش- اظهار کرده بود که این شیر نر و ماده فعلاً فقط به منظور زندگی مشترک به یکدیگر معرفی شده اند و هم اکنون برنامه ای برای تکثیر آنها نداریم مگر با بیان برنامه EEP «اتحادیه باغ وحش های اروپا» و مشخص بودن اتفاقی که برای توله ها در صورت انجام تکثیر می افتد.
با وجود برخی انتظارها برای تکثیر زیرگونه شیر ایرانی و احیای نسل آن و از سویی هم انتقادات برخی کارشناسان و فعالان حقوق حیوانات نسبت به این اقدام که معتقدند بودند چنین کاری به معنای احیای نسل نیست، هیچ موقع تکثیر در اسارت این حیوان در کشور اتفاق نیفتاد و مهر ماه سال قبل امیر الهامی - مدیر سابق باغ وحش ارم - در این خصوص تصریح کرد که هم اکنون، دو قلاده شیر نر و ماده بنا به علل ژنتیک اجازه تکثیر ندارند.
افشین علیزاده - استادیار دانشگاه تهران و متخصص اکولوژی حیات وحش و مدیریت زیستگاه ها- که از موافقان تکثیر شیر ایرانی در باغ وحش تهران بود همان موقع با ورود «هیرمان» و «ایلدا» به کشور به ایسنا گفته بود که «امروزه باغ وحش های دنیا به سمتی می روند که به باغ جانورشناسی تبدیل شوند و بتوان از آنها برای تحقیقات و ایجاد بانک ژنی زنده بهره برد و با وجود این که مقرر است یک جفت شیر ایرانی نر و ماده تحت نظر اتحادیه باغ وحش های اروپا در باغ وحش تهران تولید نسل کنند اما این تصور که می توانیم با احیای نسل شیر ایرانی آنها را در طبیعت کشور رها نماییم اشتباه است چونکه زیستگاه های این گونه از بین رفته و گونه های دیگری مانند گورخر که در گذشته طعمه شیر بود هم رو به انقراض است ازاین رو این گونه از حیات وحش به هیچ عنوان قابلیت رهاسازی در طبیعت را ندارد.»
هیرمان بهمن ماه سال قبل بد حال و علایم بالینی آن بیحالی و آبریزش بینی اعلام گردید همینطور گفته شد که این شیر مبتلا به اختلال در قسمت فوقانی سیستم تنفسی شده است. پرویز قندالی - مدیر باغ وحش ارم- مدتی بعد از این ماجرا به ایسنا اظهار داشت که بر مبنای اعلام نظر متخصصان «هیرمان» به بیماری ویروسی «هرپس» مبتلا شده بود که دستگاه تنفسی فوقانی را تحت تأثیر قرار می دهد و ترشحات بینی و دهان او هم به علت مبتلا شدن به همین ویروس بود و حال این شیر ایرانی روبه بهبود است.
حال هر دو شیر ایرانی خوب است
حال با گذشت دو سال پیمان محمدزاده - دامپزشک باغ وحش ارم- درباره آخرین وضعیت این جفت شیر نر و ماده ایرانی ۹ و ۵ ساله به ایسنا می گوید: حال هر دو شیر ایرانی خوب است و از زمان بهبود بیماری هیرمان، این دو حیوان درکنار یکدیگر زندگی می کنند.
او ضمن تاکید بر این که هدف از بازگرداندن این دو شیر ایرانی هیچ زمان زادآوری و احیای نسل آن نبوده است، اظهار می کند که اصولا احیای نسل و معرفی مجدد یک گونه جانوری به اکوسیستم به شکلی نیست که بتوان از راه یک جفت شیر نر و ماده صورت گیرد. هدف از ورود این جفت شیر تنها نمایش عمومی و شکل گیری ارتباط و همکاری با اتحادیه باغ وحش اروپا بود و امکان این تکثیر مطلقا با این جفت شیر وجود ندارد.
محمدزاده می گوید: اتحادیه باغ وحش های اروپا که ما هم عضو آن هستیم، به منظور این که میزان توانایی و قدرت یک باغ وحش در نگهداری از یک گونه خاص را بررسی کند در اولین مرحله یک جفت از آن گونه را که به لحاظ شرایط فیزیولوژیک و ژنتیک هم از رده های پایین ژنتیکی به حساب می آیند را به باغ وحش مورد نظر منتقل می کنند و توانایی و مهارت آنرا در نگهداری از آن حیوان می سنجند. این دو شیر ایرانی هم به همین ترتیب در اولین مرحله به باغ وحش ارم تحویل داده شده است تا طی یک فرآیند زمانی مشخص توانایی این باغ وحش ارزیابی شود.
به گفته این دامپزشک، باغ وحش ارم طی دو سال گذشته در نگهداری این دو شیر ایرانی موفق عمل کرده است و اتحادیه باغ وحش های اروپا در آینده تصمیم می گیرد که شیرهایی با خلوص ژنتیک یا تعداد بیشتری را به این باغ وحش منتقل کند یا خیر.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از ایسنا، حدود ۱۱۰ سال پیش دولت ایران حدود ۱۰ قلاده از شیرهای ایرانی را به انگلستان هدیه داد که به دنبال آن، این شیرها در آن کشور تکثیر شدند و هم اکنون هم در باغ وحش های اتحادیه اروپا به صورت پراکنده زندگی می کنند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب