مهر بررسی می كند؛
چالش های ۶ سالگی طرح تحول سلامت
حیوان خانگی بگیر: طرح تحول سلامت، ۱۵ اردیبهشت ۹۳ در كشور كلید خورد و برمبنای همین طرح، قرار شد هزینه های بستری مردم در بخش دولتی، به حداقل برسد. حالا در تولد ۶ سالگی این طرح، مشكلات آن بیشتر نمایان شده است.
به گزارش حیوان خانگی بگیر به نقل از مهر، طرح تحول سلامت بعنوان بزرگ ترین طرح اجتماعی دولت یازدهم، در ۱۵ اردیبهشت ۹۳ با هدف كاهش هزینه های درمانی مردم، در سطح بیمارستان های دانشگاهی و دولتی كلید خورد. همزمان با آغاز اجرای این طرح، منتقدان آن در مقابل ضعف های حاكم بر این طرح، ایستادگی كردند و در طول این سال ها، همواره با مصاحبه ها و نقدهای خود، اشكالات طرح تحول سلامت را برجسته می كردند. رشد ناگهانی تعرفه ها یكی از اشكالات پیش روی طرح تحول سلامت كه در این ۶ سال مدام بر آن اصرار و پافشاری شده است، رشد تعرفه های پزشكی بوده است. آن طور كه عنوان می شود، به دنبال اجرای طرح تحول سلامت و مشكلات عدیده ای كه در حوزه درمان كشور وجود داشت، وزارت بهداشت در صدد بر آمد تا با اقدامات تشویقی، شرایطی را برای پزشكان فراهم آورد كه بتوانند با انگیزه بیشتری در بخش دولتی، مشغول نمایش خدمات شوند. برنامه ماندگاری پزشكان در مناطق كم برخوردار، حضور دائم پزشكان در بیمارستان ها، ترویج زایمان طبیعی و…، همچون بسته های خدمتی در طرح تحول سلامت بود كه تا حدود زیادی توانست بیمارستان های دولتی را از وضعیتی كه بر آنها حاكم بود، خارج سازد. شاید، بتوان از افزایش نجومی تعرفه ها در سال های ابتدایی اجرای طرح تحول سلامت، بعنوان «پاشنه آشیل» این طرح یاد كرد كه موجب شد در راه اجرا، با مشكلات و چالش های عدیده ای مواجه شود. رشد ۱۲۰ تا ۳۰۰ درصدی تعرفه ها كه گفته می شود در همان سال ۹۳ صورت گرفت، یك دفعه رقم دریافتی برخی پزشكان را به شدت افزایش داد و این در حالی بود كه سایر كادر درمانی بیمارستان ها، از تبعیض به وجود آمده در پرداختی ها، به شدت گلایه مند شدند. جامعه پرستاری، رزیدنت ها و سایر كادر درمانی كه نقش برجسته ای در نمایش خدمات سلامت به مردم دارند، همواره از سیاست های پرداختی نظام سلامت به شدت گلایه مند بوده و معتقدند كه همین مسئله موجب لطمه طرح تحول سلامت شده است. مشكل مدیریت هزینه های سلامت محمدرضا ظفرقندی رئیس كل سازمان نظام پزشكی، با عنوان این مطلب كه مشكل اساسی در حوزه سلامت كمبود بودجه است، به خبرنگار مهر، اظهار داشت: البته كنترل هزینه ها و پیشگیری از هرز رفتن هزینه ها، مسئله مهمی است كه باید با بودجه آنرا ساماندهی نماییم. وی با تاكید بر این مساله كه كنترل هزینه ها و پیشگیری از هرز رفتن هزینه ها باید در دستور كار وزارت بهداشت قرار بگیرد، اضافه كرد: درمان مردم باید با مانورها و روش هایی كه انجام می شود، تنظیم گردد. در همین حال، جامعه پزشكی كه از هیاهوی امتیازات طرح تحول سلامت محروم بوده اند، نسبت به بی اعتنایی وزارت بهداشت به اجرای برنامه پزشكی خانواده گلایه مند بوده و معتقدند كه اگر این برنامه جایگزین طرح تحول سلامت می شد، می توانست علاوه بر كنترل هزینه های سلامت كشور، روند ارتقای سلامت احاد جامعه را بهبود ببخشد. این طیف از جامعه پزشكی، بر این عقیده اند كه ساختار كلی نظام سلامت، روابط اجزای درونی آن و قوانین و مقررات حاكم بر آن، مجموعه ناهمگونی از چندین مدل مختلف را به نمایش در آورده است. به رغم تأكیدات صریح قوانین توسعه چهارم، پنجم و ششم، هنوز تكلیف نهایی ساختار نظام سلامت در كشور روشن نیست. آنچه كه تحت عنوان «نظام ارجاع و پزشك خانواده» در قوانین بالادستی نظام مورد تاكید قرار گرفته است، در گستره كشوری استقرار و قوام نیافته و بنظر می رسد اراده جدی برای اجرای آن در میان مسئولین در كار نیست. در اقداماتی كه در سالیان اخیر تحت عنوان «طرح تحول سلامت» به اجرا در آمده است، رسیدن به اهداف مصرح در قوانین توسعه كشور حاصل نشده است. مخدوش شدن نقش و جایگاه پزشكان عمومی و مشكلات عمده ای كه پزشكان خانواده شهری در دو استان فارس و مازندران با آنها دست به گریبان هستند، ایجاد محدودیت های غیرقابل تحمل برای بخش خصوصی، به خصوص در شهرستان های كوچك و محروم، و اتلاف منابع مالی در برنامه های گوناگون غیر كارشناسی، همچون مشكلات پیش روی جامعه پزشكی، می توان به آنها اشاره نمود. چرا كام شیرین پزشكان تلخ شد با اجرای طرح تحول سلامت، شاهد تغییرات تعرفه ای در جهت افزایش درآمد قسمتی از جامعه پزشكی بودیم و در این بین، تعرفه جراحی و بعضی از رشته های پزشكی، از وضعیت بهتری برخوردار شدند. بطوریكه شنیده شد یك دفعه تعرفه ها رشد ۳۰۰ درصدی پیدا كرد و این گونه بود كه كام پزشكان شریك در طرح تحول سلامت، شیرین شد. نكته قابل توجه این بود كه در همان زمان، محمد آقاجانی معاون درمان وقت وزارت بهداشت، ضمن قبول این ادعا كه تعرفه ها با اجرای طرح تحول سلامت، ۱۲۰ درصد رشد داشته است، اما بر این عقیده بود كه هنوز تعرفه ها واقعی نشده است و اگر می خواهیم كمبودهای زیرساختی در حوزه درمان كشور بر طرف شود، راهی جز واقعی كردن تعرفه ها نداریم. این اظهارنظر معاون وزیر بهداشت وقت در سال ۹۵، با واكنش های متفاوتی از طرف كارشناسان اقتصاد سلامت و جامعه پزشكی مواجه گردید. زیرا، برخی بر این عقیده بودند كه رشد تعرفه ها سبب شكست طرح تحول سلامت می شود و در عین حال، گروهی از جامعه پزشكی، معتقد بودند كه رشد تعرفه ها ربطی به درآمد پزشكان ندارد و برای نمایش خدمات با كیفیت صورت می گیرد. بیمه ها ورشكسته شدند اجرای طرح تحول سلامت، علاوه بر چالش هایی كه در نظام سلامت ایجاد كرد، مشكلاتی را باز برای بیمه های پایه به وجود آورد. بطوریكه سازمان تأمین اجتماعی، بعنوان بزرگ ترین سازمان بیمه گر كشور، از مخالفان پر و پا قرص طرح تحول سلامت بود و مدعی بودند كه بیشتر از آنچه بعنوان بودجه درمان برای بیمه شدگان تخصیص می دهند، مجبورند هزینه كنند. این در حالی بود كه وزارت بهداشت بر سر هزینه های درمان كارگران، با این سازمان بیمه ای وارد چالش شد. نتایج یك تحقیق با عنایت به اهمیتی كه فاكتورهای بیمارستانی در پنج محور درآمد و هزینه، نیروی انسانی، پاراكلینیكی، فاكتورهای عملكردی تخت و فاكتورهای دستورالعمل های طرح تحول سلامت در بهبود عملكرد سازمانی دارد و با عنایت به آغاز اجرای طرح تحول نظام سلامت با هفت بسته خدمتی از پانزدهم اردیبهشت ۱۳۹۳ محققان برآن شده تا پژوهشی را با هدف بررسی تأثیر طرح تحول نظام سلامت بر فاكتورهای بیمارستانی انجام دهند. بدین منظور فاصله زمانی یكسال قبل و دو سال پس از اجرای طرح تحول نظام سلامت بررسی گردید تا بدین جهت با سنجش و مقایسه میزان شاخص ها در میان بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشكی ایران، بتوان راهكارهایی را برای بهبود عملكرد این مراكز نمایش داد. برمبنای یافته های این پژوهش اجرای طرح تحول نظام سلامت بر درصد كسورات بیمه ای و هزینه لوازم و تجهیزات مصرفی (محور درآمد و هزینه)، درصد اشغال تخت، میزان چرخش تخت و تعداد مراجعان اورژانس (محور فاكتورهای عملكردی تخت)، درصد زایمان طبیعی (محور دستورالعمل ترویج زایمان طبیعی طرح تحول سلامت)، تعداد پذیرش آنژیوپلاستی و تعداد پذیرش سی تی اسكن (محور پاراكلینیك) و نسبت نیروی انسانی به تخت فعال (محور نیروی انسانی) تأثیر گذار بوده است. طرح تحول نظام سلامت با ایجاد بار مالی سنگین بر سازمان های بیمه گر با رشد بالای تعرفه ها و عدم پیش بینی برنامه هایی جهت كنترل نمایش خدمت در مراكز دولتی نمایش دهنده خدمات سلامت، توانایی سازمان های بیمه گر را جهت بازپرداخت به بیمارستان ها و عمل به تعهدات خود كم كرد. نتایج یك پژوهش دانشگاهی در تحلیل نتایج طرح تحول سلامت، مشخص شد كه «كاهش پرداخت های مردمی در بخش بستری دولتی»، «كاهش تعداد افراد فاقد بیمه»، «حفاظت از بیماران لطمه پذیر»، «توسعه زایمان طبیعی»، «ارتقای دارایی های مشهود حوزه سلامت» و «بهبود دسترسی به خدمات تخصصی»، از آثار مثبت طرح بوده است. در عین حال، «افزایش تقاضای القایی»، «افزایش كل هزینه های درمانی»، «افزایش بار مراجعات مراكز دولتی»، «افزایش سهم هزینه های سلامت از سبد هزینه خانوار»، «افزایش نارضایتی كادرهای درمانی به دنبال بی عدالتی در پرداخت ها» و «افزایش اختلالات در زنجیره تأمین دارو»، بعنوان آثار منفی طرح شناسایی شد. بعلاوه عدم انجام مطالعات امكان سنجی، عدم وجود منابع پایدار برای ادامه طرح، مغایرت با سیاست های بالادستی، تضاد منافع در سیاست گذاری، اولویت درمان بر پیشگیری، مدیریت ناكارآمد منابع انسانی و پایین بودن اثربخشی سیاست ها بعنوان چالش های اصلی طرح شناسایی شدند. نتایج این پژوهش دانشگاهی نشان داده است كه به رغم دستاوردهای طرح تحول سلامت، عدم یكپارچگی و عدم برخورداری از منطق صحیح اقتصادی مانع تحقّق اهداف نهایی طرح شده و با گذشت زمان بعضی از آثار مثبت آنكه با صرف منابع زیادی به دست آمده بودند، روند معكوس به خود گرفته كه نیاز به بازنگری دارد. تحمیل بار مالی به بیمه ها محمدرضا واعظ مهدوی كه از كارشناسان حوزه اقتصاد سلامت به حساب می آید كه سوابق مدیریتی و اجرایی زیادی در این عرصه دارد، در ارتباط با مشكلات و چالش های طرح تحول سلامت، عنوان داشته است؛ اتفاق مهمی كه در طرح تحول سلامت افتاد این بود از همان سال اول از حدود ۴ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای اجرای طرح از محل هدفمندی یارانه ها در نظر گرفته شد ۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان از آن برای برنامه كاهش فرانشیز اختصاص پیدا كرد. حدود ۵۶۰ میلیارد تومان برای تعمیر بیمارستان ها و حدود ۳۰۰ میلیارد تومان برای بحث سزارین تخصیص داده شد. سپس اجرای طرح تحول سلامت، بیمه ها صورتحساب ها را آغاز به پرداخت كردند، در نتیجه عملاً بار مالی كاهش فرانشیز روی دوش بیمه ها قرار گرفت، اعتبار در وزارت بهداشت باقی ماند در همان ماه های اول محاسباتی كه ما انجام می دادیم، صورتحساب ها را آنالیز می كردیم به این جمع بندی رسیدیم كه عملكرد این ۳ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان حداكثر هزار میلیارد تومان خواهد بود یعنی آن مقدار تعهداتی كه باید توسط اعتبارات در وزارت بهداشت و در سیستم بیمارستانی صورت گیرد به هزار هم نخواهد رسید ولی هزینه كرد بیمه ها خیلی بیشتر خواهد شد و این لازمه اش این بود تصمیمی گرفته شود و این اعتبار بجای اینكه این طرف بیاید، در بیمه ها هزینه شود. آنچه مسلم است، طرح تحول سلامت نمی بایست و نمی تواند متوقف شود. چون در این صورت، باردیگر شاهد افزایش هزینه های پرداختی مردم بابت درمان خواهیم بود و این موضوعی نیست كه بتوان به آسانی از كنار آن عبور كرد. لذا، مهم ترین بحث در تداوم اجرای طرح تحول سلامت، مدیریت هزینه هاست كه باید به دقت و درستی اعمال شود. همچنین، وزارت بهداشت نباید همزمان كار سیاستگذاری و نظارت و اجرا را داشته باشد. بلكه می بایست در حوزه سیاستگذاری و نظارت، كارها را پیش ببرد و اجازه دهد كه اجرای طرح تحول سلامت بوسیله بیمه ها دنبال شود.
منبع: حیوان خانگی بگیر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب